تفاوت بین اعتیاد و عادت

همه افراد به انجام یک فعالیت خاص یا مصرف یک ماده خاص عادت می‌کنند، اما این عادت به نحوی است که به خود یا دیگران آسیبی وارد نمی‌کند. تفاوت بین اعتیاد و عادت این است که به راحتی می‌توان این عادت را کنار گذاشت، مانند بیدار شدن زود صبح یا ورزش. تمایز اساسی میان عادت و اعتیاد در این است که در اعتیاد، مصرف یا انجام یک رفتار خاص به همراه زیان و عواقب منفی ادامه پیدا می‌کند.

تفاوت اعتیاد و عادت یک موضوع جذاب است که در زندگی روزمره ما تأثیرگذار است، چرا که گاهی ما عملی را مکرراً انجام می‌دهیم، اما نمی‌دانیم آیا این فعالیت یک عادت معمولی است یا به یک اعتیاد تبدیل شده است. این دو مفهوم به نظر ممکن است به یکدیگر شباهت داشته باشند، اما در واقع تفاوت‌های حیاتی دارند. اعتیاد نشان‌دهنده وابستگی شدید و نیاز رو به افزایش به یک رفتار یا ماده است، در حالی که عادت فقط به تکرار یک عمل یا رفتار اشاره دارد.

مهمترین تفاوت بین اعتیاد و عادت:

به رفتار خود نظارت کنید که چقدر راحت می توانید انتخاب آگاهانه‌ای را نسبت به عادت خود حفظ کنید. اگر بتوانید خود را کنترل کنید این یک عادت است. اما اگر دیدی که عادت تو را کنترل می کند، پس اعتیاد است. عادات نتیجه یک فعالیت ذهنی است اما اعتیاد بر ثبات روانی تأثیر می گذارد. اعتیاد بر قدرت تفکر، تصمیم گیری و همچنین الگوهای رفتاری تأثیر منفی می گذارد.

 

عادت:

با آگاهی و انتخاب همراه است و شخصی که عادت به مصرف ماده یا رفتاری خاص دارد هر زمان که اراده کند می‌تواند دست از عادت خود بردارد.بابد توجه داشته باشید که یک عادت عموماً مخرب نیست. عادت بد عادتی است که آزاردهنده است، و تمایل به تأثیر منفی دارد، اما تأثیر منفی آن تا حدودی ناچیز است. وقتی عادت مضر، مخرب یا خارج از کنترل شود، آنگاه به اعتیاد تبدیل می شود.

به طور کلی، ما عادت های بد و اعتیاد را در لحظات آسیب پذیری خود ایجاد می کنیم. به عنوان مثال، برخی از افراد ممکن است شروع به مصرف الکل برای فرار از، سیگار کشیدن کنند، یا ناخن های خود را برای حواس پرتی جویدن کنند. این رفتارها (و سایر رفتارها) می توانند به عنوان عادت های ساده باقی بمانند، یا می توانند به اعتیاد تبدیل شوند که می تواند بسیار مخرب تر باشد.

اعتیاد:

اما اعتیاد یک وابستگی شدید و غیرقابل کنترل به یک عمل یا ماده است که ممکن است منجر به مشکلات روانی، فیزیکی وجسمی یا اجتماعی همراه است. اعتیاد معمولاً با احساس نیاز، عدم کنترل و اثرات منفی زیادی همراه است. به عنوان مثال، اعتیاد به مواد مخدر یا الکل، اعتیاد به بازی های ویدئویی، یا اعتیاد به شرایط خاصی مانند خرید و… این وابستگی شدید و غیرقابل کنترل را نشان می‌دهد که تحت تأثیر آن فرد قرار می‌گیرد و ممکن است به مشکلات جدی برایش منجر شود.معمولا فرد به دلیل ابتلا به بیماری اعتیاد، اراده خود را از دست داده و علیرغم آگاهی از پی آمد های زیان بار مصرف مواد مخدر همچنان به مصرف آن ادامه می دهد.

انواع اعتیاد:

اعتیاد به دو دسته کلی تقسیم می‌شود: 

۱- اعتیاد به مواد مخدر:

اعتیاد به تریاک،  شیشه، هروئین، ماری جوانا، به مواد استنشاقی و سایر مواد را اعتیاد به مواد مخدر می‌گویند.

در اعتیاد به مواد مخدر وقتی مصرف مواد مخدر به یکباره و ناگهانی قطع شود نشانه خماری ایجاد می‌شود. اعتیاد به مواد اعتیاد آور با تولرانس یا همان سازگار شدن بدن با مواد اعتیاد مخدر همراه است و مصرف کننده برای رسیدن به نشئگی مرتب میزان مصرف مواد را افزایش می دهد. اسهال، لرزش، تهوع یا دل پیچه و لرزش دست از اعلائم رایج خماری در اعتیاد به مواد مخدر هستند.

 

۲- اعتیاد رفتاری چیست؟

اعتیاد به کار، قمار، غذا خوردن بیش از حد ، اعتیاد به اینترنت و حتی به ورزش. اعتیاد رفتاری ، الگوهای رفتاری هستند که شباهت به چرخه اعتیاد به مواد مخدر دارند، اول اینکه شخص (معتاد رفتاری) از انجام یک رفتار احساس لذت می‌کند و از آن رفتار به عنوان روشی برای بهبود تجارب زندگی ،تحمل استرس و اضطراب استفاده میکند. در اعتیاد رفتاری مانند اعتیاد به مواد مخدر شخص معتاد روابط خود را قربانی اعتیادش می‌کند. شواهد نشان میدهد که اعتیاد رفتاری مانند اعتیاد به مخدرها در فعالیت عادی مغز اختلال ایجاد می‌کند.

عوامل ایجاد اعتیاد :

تا این جا به بررسی و تعریف اعتیاد، فرد معتاد، تفاوت آن با عادت و انواع اعتیاد پرداختیم. در این بخش می‌خواهیم به عوامل اعتیاد اشاره کنیم. عواملی که باعث می‌شود تا یک فرد به سمت اعتیاد برود و در دام آن گرفتار شود. باید توجه داشت که برای همه افرادی که به اعتیاد دچار می‌شوند عوامل ها یکسان نیست.

عوامل اعتیاد می‌توانند از جنبه‌های مختلفی ناشی شوند و متنوع هستند. این عوامل می‌توانند فردی، اجتماعی، و حتی محیطی باشند. چند عامل مهم عبارتند از:

مشکلات فردی:

• ژنتیک: تحقیقات نشان داده است که ژنتیک می‌تواند نقشی در امکانات اعتیاد ایفا کند. برخی افراد برای اعتیاد به مواد خطرناک، به دلیل تفاوت‌های ژنتیکی، حساسیت بیشتری دارند.
• مشکلات روانی: افرادی که با اضطراب، افسردگی یا استرس مواجه هستند، ممکن است به مواد مخدر یا رفتارهای اعتیادآور دیگر روی بیاورند تا این مشکلات را کنترل کنند.

عوامل اجتماعی:

• فرهنگ و تربیت: محیط فرهنگی و تربیتی که فرد در آن بزرگ می‌شود، می‌تواند نقش مهمی در شکل‌گیری الگوهای اعتیادآور او داشته باشد.
• فشارهای اجتماعی: فشارهای همتاها، خانواده، یا جامعه می‌تواند باعث تقویت رفتارهای اعتیادآور شود.

شرایط محیطی:

• دسترسی به مواد: آسانی دسترسی به مواد مخدر یا رفتارهای اعتیادآور می‌تواند باعث افزایش استفاده شود.
• محیط خانوادگی: محیط خانوادگی و پشتیبانی یا عدم پشتیبانی از سوی خانواده می‌تواند نقش مهمی در پیشرفت یا کاهش احتمال اعتیاد داشته باشد.

این عوامل به طور همزمان و مشترک می‌توانند تأثیر گذار باشند و بر اعتیاد یک فرد تأثیر بگذارند. همچنین، ممکن است ترکیب و تداخل این عوامل با یکدیگر نقش مهمی در شکل‌گیری و پیشرفت اعتیاد داشته باشد.

 

بهترین کمپ ترک اعتیاد در شرق تهران

 

چگونه می توان از هر بیماری و اختلالی پیشگیری کرد؟

پیشگیری مقدم بر درمان است

باید بدانید که پیشگیری مقدم بر درمان امراض است، زیرا پیشگیری آسان و کم خرج بوده و عوارض کمتری را دارا می باشد در حالیکه اگر شخصی پیشگیری نکند و به مرض و کسالتی مبتلا گردد، درمانش گران و مشکل بوده و ممکن است عوارضی را گریبان‌گیر بیمار کند که حتی تا آخر عمر همراه او باشد و وی را از پا درآورد.

 

در علوم پزشکی در رابطه با پیشگیری این گونه آمده است که: پیشگیری مقدم بر درمان است زیرا زمانیکه مردم این کار را انجام می دهند

1. فرد از رنج حاصل بیماری در آسودگی است و از عوارض رنج نخواهد برد
2.  امکانات موجود در جامعه فقط بین موارد غیر قابل پیشگیری تقسیم می گردد
3.  از نظر اقتصادی و سهولت انجام هم ارجحیت دارد

 

چطور اعتیاد و ترک عادت را مدیریت کنم؟

تبدیل شدن یک عادت به اعتیاد می‌تواند یک مرحله حساس و مهم باشد. اینجا چند راهکار برای جلوگیری از تبدیل شدن یک عادت به اعتیاد است:

آگاهی از مرزها:

بشناسید که چگونه عادت‌ها تبدیل به اعتیاد می‌شوند. تفاوت‌های زیادی بین دو وضعیت وجود دارد. اعتیاد نشانه‌هایی از وابستگی شدید، کاهش کنترل، و نیازهای فزاینده را نشان می‌دهد.

مدیریت تعارضات:

اغلب عادت‌ها در وضعیت‌های استرس‌زا یا ناگهانی تقویت می‌شوند. یادگیری روش‌های مدیریت استرس و تعارضات می‌تواند به جلوگیری از تبدیل شدن عادت به اعتیاد کمک کند.

تغییر الگوهای رفتاری:

برنامه‌ریزی برای جلوگیری از تکرار مکرر عادت‌هایی که ممکن است به اعتیاد منجر شوند، می‌تواند مفید باشد. به عنوان مثال، در مواقع خاص یا در معرض محیط‌های خاص، تغییر الگوی رفتاری خود را در نظر بگیرید.

افزایش آگاهی برای ترک عادت:

بررسی عواقب و اثرات منفی احتمالی اعتیاد می‌تواند تصمیم‌گیری آگاهانه‌تری را برای ادامه یا ترک عادت فراهم کند.

پشتیبانی و کمک متخصصان:

اگر احساس می‌کنید عادت شما به سمت اعتیاد در حال حرکت است، بهتر است با متخصصان و کارشناسان مشاوره و درمانی مشورت کنید. آن‌ها می‌توانند راهنمایی‌هایی برای جلوگیری از ادامه این مسیر را فراهم کنند.ما در کمپ ترک اعتیاد همسفران راه رهایی با کمک متخصصان ،پزشکان و روان پزشکان امکان مشاوره رایگان برای حل مشکل شما را فراهم کرده‌ایم.

تقویت روابط اجتماعی:

روابط مستحکم با خانواده، دوستان یا گروه‌های حمایتی می‌تواند به شما کمک کند تا در مواقعی که عادت شما ممکن است به اعتیاد تبدیل شود، حمایت و پشتیبانی داشته باشید.

در نهایت، پذیرش آگاهانه از اینکه یک عادت ممکن است تبدیل به اعتیاد شود و اتخاذ اقداماتی برای کنترل آن، از جمله مواردی است که می‌تواند از ایجاد یک وابستگی نامطلوب جلوگیری کند.

 

زمانی که در رابطه با پیشگیری گفتگو می شود بیشتر ما را به فکر بیماری های جسمی هستیم تا بیماری های روحی و روانی و آیا ما به هیچ عنوان مبتلا به این گونه بیماری ها نمی شویم؟

برای جلوگیری از بیماری های روحی و روانی اولین و شاید مهم ترین نکته  آگاهی و شناخت از این گونه بیماری ها است،به دلیل این که این شناخت به ما کمک می کند فرآیند های روانی را بهتر بشناسیم و درک بهتری از آنها داشته باشیم.

خیلی اتفاق می افتد که از ویژگی یا صفت فردی یا خودمان ناراحت باشیم و خودمان آن را یک اختلال ندانیم ولی اگر به این گونه صفات یا رفتار ها توجه کافی نشود احتمال بیشتر شدن یا ایجاد یک اختلال جدی وجود دارد

برای خیلی از ما اتفاق می افتد که کمی ناراحتی را در تجربه کرده باشیم و بعضی مواقع دیگر شدت و مدت بیشتری این ناراحتی با ما باشد، در این مواقع است که باید توجه بیشتر به خود کرد تا این ناراحتی های کوچک تبدیل به اختلال جدی مثل افسردگی نشود.